Δικαιοσύνη στην Ελλάδα: Προβλήματα, δυσλειτουργίες και προοπτικές

Διαβάστε το άρθρο μου στο Ποντίκι για τη λειτουργία της δικαιοσύνης στην Ελλάδα

«Η λειτουργία της δικαιοσύνης στην Ελλάδα έχει αποτελέσει αντικείμενο κριτικής και προβληματισμού για πολλές δεκαετίες. Η δε ριζική αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος και η αναγκαιότητα για διαφάνεια, ανεξαρτησία και αποτελεσματικότητα έχει επανειλημμένως τεθεί  στο επίκεντρο πολλών μεταρρυθμίσεων.

Ωστόσο, η δικαιοσύνη συχνά έχει κατηγορηθεί ότι λειτουργεί υπό την σκιά πολιτικών παρεμβάσεων και συμφερόντων, γεγονός που διαβρώνει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος δικαίου, δεδομένου ότι η ανεξαρτησία της αποτελεί θεμέλιο της δημοκρατίας η οποία πρέπει να διασφαλιστεί μέσω συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων.

Κυρίαρχη όλων είναι η ενίσχυση της ανεξαρτησίας των δικαστικών λειτουργών, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με τη θεσμοθέτηση νέου πλαισίου επιλογής και αξιολόγησης δικαστών, απαλλαγμένου από πολιτικές επιρροές. Ενδεχομένως, θα μπορούσε να προταθεί η δημιουργία ανεξάρτητου σώματος, το οποίο θα απαρτίζεται από αναγνωρισμένους νομικούς και κοινωνικούς φορείς και θα είναι υπεύθυνο για την επιλογή και την αξιολόγηση των δικαστικών λειτουργών.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης. Η δυσλειτουργία αυτή πλήττει την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος και οδηγούν σε αισθήματα αδικίας και ανασφάλειας στους πολίτες. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να προταθεί η αναδιάρθρωση της δικαστικής διαδικασίας και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών που θα επιταχύνουν τη διαχείριση των υποθέσεων. Η ψηφιοποίηση των δικαστηρίων και η ηλεκτρονική διαχείριση των δικογραφιών είναι απαραίτητα βήματα για τη μείωση των καθυστερήσεων.

Η ανάγκη, εξάλλου, για αυστηρή εφαρμογή των νόμων χωρίς διακρίσεις, η ισονομία και η ίση μεταχείριση όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου είναι αρχές αδιαπραγμάτευτες. Χωρίς αμφιβολία, πρέπει να υπάρξει αυστηρότερος έλεγχος για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της ατιμωρησίας, ειδικά σε περιπτώσεις που εμπλέκονται υψηλά ιστάμενα πρόσωπα ή μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.

Επιπλέον, η Πλεύση Ελευθερίας προτάσσει την ανάγκη για διαφάνεια σε όλες τις πτυχές της λειτουργίας της δικαιοσύνης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της δημόσιας διαβούλευσης και της λογοδοσίας των δικαστικών αρχών. Οι πολίτες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις δικαστικές διαδικασίες και αποφάσεις, και να γνωρίζουν τα κριτήρια βάσει των οποίων λαμβάνονται αυτές οι αποφάσεις.

Η σημασία, τέλος, της εκπαίδευσης και της συνεχούς κατάρτισης των δικαστικών λειτουργών είναι, δίχως άλλο, αυτονόητη. Οι δικαστές και οι εισαγγελείς πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι για να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σύγχρονου και συνεχώς μεταβαλλόμενου νομικού περιβάλλοντος, δεδομένου ότι η ενίσχυση της νομικής παιδείας και η προώθηση της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης είναι απαραίτητα για την αναβάθμιση της ποιότητας της δικαιοσύνης στην Ελλάδα.

Συνοψίζοντας, το όραμα για τη δικαιοσύνη που βασίζεται στην ανεξαρτησία, την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια οφείλει να στοχεύει στην αναδόμηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς το δικαστικό σύστημα και στην ενίσχυση της δημοκρατίας στη χώρα. Και η δικαιοσύνη ως πυλώνας σταθερότητας και δικαιοσύνης να προασπίζει τα δικαιώματα όλων των πολιτών χωρίς εξαιρέσεις και διακρίσεις.»

Δημοσιεύτηκε στο Ποντίκι